آنگ سان سو چی نماد بین المللی صلح
چهره ای شناخته شده در سراسر جهان، چهره ای مصمم، فردی که طرفداران و دوستدارانش وی را گاندی بر مه و ماندلای آسیا می خوانند. آنگ سان سوچی بیش از بیست سال زندگیش را در راه آزادی وعقایدش وقف نموده است. عقایدی که بر اساس آن به دنبال رهایی کشورش، میانمار(برمه)، از زیر یوغ رژیم دیکتاتوری می باشد. مانند نلسون ماندلا که در آفریقای جنوبی به یک نماد بین المللی برای مقاومت قهرمانانه و صلح آمیز در برابر ظلم و ستم تبدیل شده است، آنگ سان سوچی نیز برای مردم برمه ، نشان دهنده بهترین گزینه و شاید تنها امید پایان سرکوب نظامی این کشور دیکتاتور زده است.
آنگ سان سو چی (Aung San Suu Kyi) متولد ۱۹ ژوئن ۱۹۴۵ فعال سیاسی، مدافع حقوق بشر، از مخالفان حکومت نظامی برمه و برنده جایزه صلح نوبل است. وی در شهر رانگون پایتخت برمه دیده به جهان گشود. نام وی «آنگ سان سو چی» برگرفته از سه نام پدرش «آنگ سان»، «سو» مادر بزرگ پدریاش و «چی» مادرش می باشد. پدرش بنیانگذار ارتش نوین برمه(میانمار) و از مذاکره کنندگان استقلال برمه از انگلستان در سال ۱۹۴۷ بود .ژنرال آنگ سان یکسال بعد و زمانی که آنگ سان سوچی تنها دو سال داشت، ترور شد. او در این سال به دست رقیب خود کشته شد. مادرش که به عنوان یک چهرهی سیاسی در دولت جدید برمه حضور داشت به عنوان سفیر به هند و نپال اعزام شد و فرصتی فراهم آورد تا آنگ سان در سال ۱۹۶۴ به تحصیل علوم سیاسی در دهلی بپردازد. او در ۱۹۶۹ دورهی کارشناسی خود را در رشتههای فلسفه، علوم سیاسی و اقتصاد در کالجی در آکسفورد به پایان رساند. سپس به مدت سه سال در نیویورک زندگی کرد و در سازمان ملل به کار پرداخت. او هم زمان مجبور بود برای تأمین مالی خود مطالبی برای مایکل اریس ، فرهیخته بریتانیایی و محقق فرهنگ تبت بنویسد.این همکاری سبب شد که آن دو در ۱۹۷۲ با یکدیگر ازدواج کنند. سوچی 2 فرزند پسر دارد یکی از آن ها به نام کیم آریس، ساکن انگلستان است. آنگ سان در ۱۹۸۵ دکترای خود را از دانشکده مطالعات مشرقزمین و آفریقا دانشگاه لندن دریافت کرد. وی در سال ۱۹۸۸ نه تنها برای نگهداری از مادر بیمارش بلکه برای رهبری جنبش دموکراسیخواهی برمه به کشورش بازگشت.در این سال برمه دستخوش تظاهرات گسترده مردم برای دموکراسی و سرکوب های ارتش بود. در آن سال تظاهرات گسترده دانشجويان هواخواه دموکراسی در برمه در مخالفت با شورای نظامی حاکم که از سال ۱۹۶۲ بر کشور فرمانروائی میکرد فراگير میشود. حکومت برمه در سرکوب این تظاهرات خشونتی توجيهناپذير از خود نشان میدهد.پس از آن کشتار، آنگ سان سو چی پس از بیست سال تحصیل در خارج از برمه، به کشورش بازگشت.وی با گروهی از همفکرانش اتحاد ملی و دموکراسی (NLD) را بنیان نهاد و خود دبیر کلی آن را بر عهده گرفت. پيام «اتحاد، نظم، عشق» او که ريشه در اعتقاد ژرف به آيین بودا دارد، تمامی ملت را در بر میگيرد و اتحاديه ملی دموکراسی او هواخواهان بسیاری در سراسر برمه پیدا میکند. در ژوئن سال ۱۹۸۹ شورای نظامی حاکم بر برمه آنگ سان سو چی و ديگر رهبران دموکراسیخواه را به بازداشت خانگی محکوم میکند. اين آغاز دورانی تیره و تار در تاریخ برمه است که کمابیش تاکنون ادامه یافته است. شورای نظامی در سال ۱۹۹۰ در برابر فشارهای سیاسی اجازه انتخابات ملی را میدهد. با وجود تنگناهای آشکار و پنهانی که نيروهای نظامی برپا داشته بودند، در انتخابات عمومی این سال اتحادیه ملی دموکراسی به رهبری او توانست ۵۹ ٪ آرای ملی و ۸۱ ٪ کرسیهای مجلس را از آن خود کند. آنگ سان سو چی نخستین نخست وزير برگزیده مردم میشود. اما همان گونه که قابل پیشبینی بود، نيروهای نظامی از پذيرش نتيجه انتخابات سر باز میزدند و قدرت را با نام «انجمن اعاده نظم و قانون ايالتی» (سلوريک) در دست میگیرند. شرایطی که تا امروز نیز ادامه دارد.
در ۱۴ اکتبر ۱۹۹۱ کميته نوبل او را به عنوان برنده جايزه صلح به جهانیان معرفی میکند و در دسامبر همان سال پسر ۱۸ سالهاش الکس اريس از سوی او این جايزه را دريافت میکند؛ چرا که مادرش هنوز در خانه خود در برمه تحت نظر نظامیان است.الکس این جايزه را به تمامی مردم برمه تقديم میکند و در سخنرانی خویش میگوید: اين جايزه مال آن هاست و پيروزی نهايی در پيکاری دراز مدت، صلح، آزادی و دموکراسی را به برمه باز خواهد گرداند.
سو چی تا سال ۱۹۹۵ در حبس به سر می برد. شوهرش مایکل اریس در کریسمس ۱۹۹۵ برمه را ترک کرد و آنگ سان در برمه باقی ماند. این آخرین دیدار آن دو بود. حکومت برمه درخواستهای بعدی شوهرش برای دریافت ویزا را رد کرد. اریس در ۱۹۷۷ از سرطان غیر قابل علاج خود آگاه شد. علیرغم درخواست مستقیم کوفی عنان و پاپ ژان پل دوم از حکومت برمه برای دادن ویزا، آنها با بیان اینکه امکانات لازم برای نگهداری از مایکل اریس را ندارند از دادن ویزا به او سر باز زدند. در عوض پیشنهاد دادند که آنگ سان سوچی برای دیدار او از کشور خارج شود. او بطور موقت از بازداشت خانگی خارج شد تا بتواند از کشور خارج شود. ولی او که میدانست در صورت خروج دیگر اجازهی ورود به کشور را نخواهد یافت از این کار امتناع کرد. اریس در سال ۱۹۹۹ در روز تولد ۵۳ سالگی خود درگذشت.
دوران دوم حبس خانگی آن سان سو چی ۶۵ ساله در سال ۲۰۰۳ آغاز شد و در سال ۲۰۰۹ به خاطر رفتن یک شهروند آمریکایی به منزل وی و به گفته دولت «نقض شرایط حبس خانگی»، مدت بازداشتش از سوی دولت حاکم ۱۸ ماه دیگر تمدید شد. اين شهروند آمريکايی توسط ماموران دولت ميانمار بازداشت و به جرم نقض مقررات سفر و مهاجرت و زير پا گذاشتن ضوابط حبس خانگی به هفت سال زندان و کار اجباری محکوم شد. وی مجموعاً ۱۵ سال از عمر خود را بین ژوئیه سال ۱۹۸۹ تا نوامبر سال ۲۰۱۰ در حصر خانگی بسر برده است. او در سال ۱۹۹۱ جایزه صلح نوبل، در سال ۱۹۹۲ جایزه جواهر لعل نهرو به منظور تفاهم بینالمللی را از دولت هند و جایزه بینالمللی سیمون بولیوار را از دولت ونزوئلا دریافت کرد.
سرانجام آنگ سان سو چی در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۰ از بازداشت خانگی خارج شد.با اجرای فرمان آزادی او و برچیده شدن ایستگاههای پلیس در اطراف خانه اش، دوران حصر خانگی این برنده جایزه صلح نوبل به پایان رسید و صدها نفر از حامیان خانم سوچی، وی را در مقابل درب منزلش مشاهده کردند. نیروهای پلیس که در طول مدت حبس خانگی در مقابل منزل خانم سو چی مستقر بودند، این محل را ترک کردند. وی پس از آنکه سال گذشته از زندان خانگی رهایی یافت، بارها از سوی دولت به انجام گفتگو دعوت شده است. او همچنین پس از آزادی با وزیر امور خارجه امریکا خانم هیلاری کلینتون در «یانگون» پایتخت میانمارنیز ملاقات کرده است.وی در یکی از آخرین اظهار نظرهای خود ضمن اشاره به این دیدار و با تاكيد بر آمادگي براي بازگشت به عرصه سياست در کنفرانسي ویدئویی گفته است : «معتقدم كه دولت مشکلی با ارتباط نزدیک فعلي من با آمريكا ندارد زيرا آنها درک میکنند که به دنبال استفاده از رابطه با آمريكا برای ضربه زدن به موقعیت میانمار نیستم.»این مدافع حقوق بشر با اشاره به دوران حبس خود گفته است که حاکمیت قانون در کشورش مهمتر از آزادي زندانیان است و از جامعه بینالملل خواسته است تا وضعیت این کشور را زیر نظر داشته باشند.
——————————————————————————————————————————
* این مطلب در دهمین شمارهٔ ماهنامهٔ حقوقی- اجتماعی “خط صلح”، به صاحب امتیازی مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران منتشر شد.
** دریافت فایل پی دی اف نشریه خط صلح ، شماره ۱۰