نقش عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل چیست؟
با بالا گرفتن تنش بین دو کشور همسایه ایران و عربستان، هر روز در رسانههای دو کشور، اخبار، مقالهها و نقدهای متفاوتی در محکومیت طرف مقابل منتشر میشود.
در یکی از تازهترین نمونهها، رسانههای ایران به حضور عربستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد معترض شدهاند.
در مطالبی که در این رابطه در رسانههای ایران منتشر شده، در تقابل با سابقه عربستان در نقض حقوق بشر به شیوههای مختلف، حتی ادعا شده است که این کشور ریاست دورهای شورای حقوق بشر را نیز بر عهده گرفته است.
برای نمونه در مطلبی که خبرگزاری فارس ۱۹ دی ماه در اینباره منتشر کرده، آمده است:
« ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۵، کشوری به ریاست سیامین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو در آمد که سابقه طویلی از خشونت علیه زنان، شکنجه و اعدام مخالف، اعمال فشار بر اقلیتهای مذهبی و حمایت مالی و تسلیحاتی از گروههای تروریستی چون داعش و القاعده را در کارنامه خود دارد یعنی عربستان سعودی. نمونه آخر نقض حقوق بشر در عربستان به اعدام دستهجمعی ۴۷ نفر در ریاض مربوط میشود که در میان آنها چهار شیعه از جمله شیخ نمر به چشم میخورد که تنها جرم آنها مخالفت کلامی با آل سعود بوده است و بس. طنز روزگار اینکه، ریاست دورهای شورای حقوق بشر در برههای به عربستان واگذار شد که آل سعود هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بینالمللی طلایهدار نقض حقوق بشر بود. در عرصه داخلی میتوان به نمونههایی چون تأیید حکم علی محمد النمر، برادرزاده شیخ النمر به جرم سنگپرانی به خودرو نیروهای امنیتی یا بازداشت علاء برنجی، روزنامهنگار و وبلاگنویس عربستانی اشاره کرد. در عرصه جهانی نیز عربستان درست در زمانی ریاست شورای حقوق بشر را بر عهده گرفت که جنگندههای آل سعود مناطق مسکونی در یمن را با خاک یکسان کردهاند و زنان و کودکان بیگناه را به خاک و خون کشیدند. همزمان نیز با حمایت مالی، لجستیکی و تسلیحاتی از گروههای تکفیری تروریستی چون داعش ثبات و امنیت کل منطقه را بر هم زدهاند. مجموعه عوامل فوق نشان میدهد دلارهای نفتی و سیاست بر حقوق بشر پیروز است؛»
برخی از سیاستمداران پیشرو و اصلاحطلب نیز با این موج همراه شده و در این ارتباط مطالبی منتشر کردهاند. برای نمونه مصطفی معین، وزیر علوم دولت محمد خاتمی و کاندیدای انتخابات مجلس دهم از حوزه شیراز، در کانال تلگرام خود مطلبی منتشر کرده که در بخشی از آن آمده است:
«عربستان سعودی چندی قبل با بذل و بخشش دلارهای نفتی و واسطهگری انگلیس برای خریدن رأی اعضا، به عضویت »شورای حقوق بشر سازمان ملل» درآمد و اخیرا ریاست دورهای آن را هم برعهده گرفته است…! … و این یک «طنز کمنظیر و فجیع تاریخی و حقوق بشری» است!»
اما حقیقت چیست؟ آیا به راستی عربستان با این کارنامه منفی در زمینه حقوق بشر اکنون به ریاست معتبرترین نهاد حقوق بشری دنیا رسیده است؟
برای یافتن پاسخ این پرسشها و آشنایی بیشتر با ساختار شورای حقوق بشر سازمان ملل با حسن نایب هاشم، فعال حقوق بشر و کنشگر سیاسی که در سالهای گذشته در تمامی نشستهای شورای حقوق بشر سازمان ملل حضور فعال داشته و از نزدیک با این شورا همکاری کرده است، به گفتوگو نشستیم.
این گفتوگو را از اینجا بشنوید:
زمانه مدیا